Товчоо

2018 оны “Тэгш эрх, бахархлын өдрүүд”-ээр анхны күийр театр МҮЭСТО-ны бага тайзнаа тоглогдлоо. ЛГБТИ хүй олны болон ЛГБТИ эрхийг дэмжигч залуусын бичиж найруулсан ба тоглосон эдгээр жүжиг нь “Үүрийн цолмон, үдшийн гялаан”, “Өчигдөр, өнөөдөр, өнө мөнх”, “Сүүлчийн хонхны жингэнээ” байлаа.

2017 оноос үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн ЛГБТ Төвийн Күийр уран зохиолыг дэмжих зөвлөлөөс хэвлүүлсэн Н. Анараагийн орчуулгын эмхэтгэл “Амьдрал, эрх чөлөө, хайрын магтуу: дэлхийн шилдэг ЛГБТ яруу найргийн антологи” болон А. Зоригийн эсээ цуглуулга “Homo Liber” номууд худалдаанд гарав. Түүх сөхөхөд Монголын анхны ЛГБТ сэдэвт ном болох М. Энхриймаагийн “Хоёр сүнстэн” шүлгийн түүвэр 2009 онд хэвлэгдэж байсан билээ.

Шинэ Эрүүгийн хуульд багтсан ялгаварлан гадуурхалтыг гэмт хэрэг болгосон зүйлийг хэрхэн хэрэгжүүлэх талаар 21 аймаг, нийслэл хотын цагдаагийн 100 албан хаагчдад 3 ээлжээр 8-р сарын 7-8-ны өдрүүдэд, 10-11-ний өдрүүдэд болон 14-15-ны өдрүүдэд сургалт явууллаа. Энэхүү сургалтыг Европын аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны байгууллага (ЕАБХАБ/OSCE)-н үзэн ядалтын гэмт хэргийг таних, мөрдөн шалгах, хянан шийдвэрлэх хөтөлбөр, гарын авлагын дагуу АНУ-ын Хууль зүйн яаманд 30 жил прокурор хийсэн, үзэн ядалтын гэмт хэргийн шинжээч Жээрард Хооган, монгол шинжээч Н. Анараатай хамтран ЛГБТ Төв хийж гүйцэтгэлээ. Сургалтын дараагийн шатны алхамууд болох цагдаагийн албан хаагчдад зориулсан үзэн ядалтын гэмт хэрэгтэй холбоотой журам, эрүүгийн эрх зүйн тогтолцооны бүх субъектыг сургах шат дараалласан асуудлыг Хууль зүй, дотоод хэргийн яам, Улсын Ерөнхий прокурорын газар, Цагдаагийн Ерөнхий газрын холбогдох албан тушаалтнуудтай уулзаж, хэлэлцсэний дагуу 9-р сараас үргэлжүүлэх боллоо.

Бүх төрлийн ялгаварлан гадуурхалт, түүн дотор бэлгийн чиг баримжаа, хүйсийн баримжаа, илэрхийллээрх ялгаварлан гадуурхалтыг эрүүгийн гэмт хэрэг болгосон түүхэн заалт бүхий шинэ Эрүүгийн хууль хэрэгжиж эхэллээ. Үзэн ядалтын гэмт хэргийн зохицуулалттай болохын төлөө ЛГБТ Төв олон жил ажилласан ба энэхүү ялагварлан гадуурхах гэмт хэргийн заалтыг цаашид боловсронгуй болгох, бүх тогтолцоонд хэрэгжүүлэх асуудлаар шат дараалласан ажлуудыг төлөвлөж байна.

2017 оны 6-р сарын 2-нд НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн хороо Монгол Улсын Засгийн газарт ЛГБТИ хүүхдүүдийн эрхийг хамгаалах, ялгаварлан гадуурхалтыг арилгах тухай 3 зөвлөмжийг ЛГБТ Төвийн тайлангийн дагуу өглөө.

Нийгмийн ажлын багш, сургагчдын холбоотой хамтарч нийгмийн ажлын их, дээд сургуулийн багш нарт бэлгийн чиг баримжаа, хүйсийн баримжааны асуудал, ЛГБТИ хүмүүсийн асуудлыг нийгмийн ажилтнууд хэрхэн ойлгож, үйлчилгээ үзүүлэх ёстой талаар хичээлийн хөтөлбөрт багтаах талаар сургалтыг хийв. 2017 оны намраас МУИС, ШУТИС, АШУҮИС, МУБИС-ын хөтөлбөрт багтана.

2016/8/26-2016/9/4 “Тэгш эрх, бахархлын өдрүүд”-ийн хүрээнд зохион байгуулдаг “Цэнхэр тэнгэрийн цаана” ЛГБТИК кино наадамд Гёте Институтын спонсорлосон гол киног үзэхээр кино наадамд анх удаа 250 гаруй үзэгч хүрэлцэн ирлээ.

Монголын ЛГБТ хүмүүсийн хүний эрхийг сайжруулахад үнэмлэхүй нэмэрлэснийг үнэлээд Азийн ЛГБТ байгууллагууд ЛГБТ Төвийг Азийн ЛГБТ эрхийн ахиц дэвшлийн шагналаар шагнав.

НҮБ-ын Эмэгтэйчүүдийн эсрэг бүх төрлийн ялгаварлан гадуурхалтыг устгах гэрээний хороонд ЛБТ асуудлаар тайлан хүргүүлж, ерөнхий зөвлөмж гаргуулав.

2015/8/28-2015/9/5  “Тэгш эрх, бахархлын өдрүүд”-ийн хүрээнд анх удаа “Тэгш эрхийн төлөө дуу хоолой” нийтэд нээлттэй, үнэ төлбөргүй концертыг амжилттай зохион байгуулж, Нисванис хамтлаг болон бусад дуучид, хамтлагууд тэгш эрхийн төлөө дуу хоолойгоо өргөлөө.

НҮБ-ын Хүний эрхийн зөвлөлд ЛГБТ хүмүүсийн нөхцөл байдлын талаарх тайланг хүргүүлж, нөлөөллийн ажил хийснээр ЛГБТ асуудалтай холбоотой 17 зөвлөмж гаргуулав.

2015 оны 4-р сарын 11-нд Австралийн уран бүтээлч, ЛГБТ Төвийн анхны оршин суугч уран бүтээлч Нэйтэн Стөүнхэм ЛГБТ Төвийн дэмжигч залуустай ХАЙРЫН АВТОБУС олон нийтийн театрын арга хэмжээг зохион байгуулав.

2014/9/19-2014/10/3 “Тэгш эрх, бахархлын өдрүүд”-ийн хүрээнд 9-р сарын 20-нд ЛГБТ эрхийн төлөө “Тэгш эрхийн төлөө алхалт”-ыг анх удаа нийтийн орон зайд зохион байгуулав.

“Эрхийн төлөө урлаг” бодлогыг боловсруулж, 5-р сарын 17-нд зориулж анхны уралдааныг зохион байгуулав.

ЛГБТ Төвийн нөлөөллийн ачаар Эрүүл мэндийн мэргэжилтний ёс зүйд бэлгийн чиг баримжаа, хүйсийн баримжаагаар үл ялгаварлах зарчим суув.

ЛГБТ хүмүүсийн нөхцөл байдлын талаар анхны өргөн хүрээний судалгааг ЛГБТ Төв хийснээр ХЭҮК-ийн 12-р илтгэлд багтав. 2013 оны 7-р сарын 3-нд УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооноос ЛГБТ хүмүүсийн хүний эрхийг ханган хамгаалах асуудлыг багтаасан анхны тогтоол гарав.

2011 оны 5-р сарын 17-нд Монголд анх удаа Гомофоби, трансфобийн эсрэг олон улсын өдрийг нийтэд нээлттэй хэлбэрээр тэмдэглэхдээ Олон улсын гей лесбиян хүний эрхийн хорооны хийсэн “Зориг зүрх амьдаараа” баримтат киног монгол хадмалтай толилуулж, хүний эрхийн шинжээчидтэй панель хэлэлцүүлэг болон залуучуудын үйлдлийн театрыг зохион байгуулав.

Олон улсын гей, лесбиян хүний эрхийн хорооноос Монгол Улсад ЛГБТ эрхийн төлөө үнэмлэхүй хувь нэмэр оруулсанд ЛГБТ Төвийг Фелипа дэ Сузагийн нэрэмжит олон улсын хүний эрхийн шагналаар шагнав.

НҮБ-ын Эрүүдэн шүүхийн эсрэг хороонд тайлан хүргүүлж, ЛГБТ хүмүүсийн эрхэд хамааралтай зөвлөмж гаргууллаа.

ЛГБТ Төв нь транс байдлыг эмгэг гэж үзэхийг зогсоох STP-2012 олон улсын хөдөлгөөнд анх удаа нэгдэж, ЛГБТ хүй олны дунд “Миний хүйс минийх” хүйсийн баримжаа, илэрхийлэлтэй холбоотой оролцооны үнэлгээ хийхийн хажуугаар хүйсээ илэрхийлэх мультимедия воркшоп зохион байгуулав.

Гурван сар долоо хоногтоо 2-3 удаа очсоны дараа Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газраас 6-р сарын 23-нд албан бичгээр ТББ-р бүртгэхийг татгалзсан хариу авав. Татгалзсан хариу нь ЛГБТ хүмүүсийг илт ялгаварлан гадуурхсан, эвлэлдэн нэгдэх эрхийг нь үндэслэлгүй хязгаарласан байсан учир ХЭҮК, Ерөнхийлөгчийн Хүний эрхийн зөвлөхөд хандав.

“Залуус эрүүл мэнд төв”-өөс Монголын анхны “Гей Мисс” тэмцээнийг гей болон бисексуал эрчүүдийн дунд шалгаруулав.

Лесбиян, гей, бисексуал, трансжендэр хэмээх үгсийг ШУА-р тайлбарлуулах ёстой гэсэн шалтгаар ТББ-р бүртгүүлэх өргөдлийг хүлээн авсангүй.

3-р сард ЛГБТ Төвийн үүсгэн байгуулагчдын анхны хурал болов.

“Залуус эрүүл мэнд” ТББ, “Монголын Улаан загалмайн нийгэмлэг”-тэй хамтран анх удаа олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад ЛГБТ асуудлыг хэрхэн тусгах талаар сургалт хийв.